Nhắc đến xứ Lạng, người ta thường hay nhắc đến du lịch mua sắm đến những khu chợ sầm uất như chợ Tân Thanh, chợ Đông Kinh hay những danh lam thắng cảnh “bước ra từ lịch sử”: Ải Chi Lăng, Động Tam Thanh, núi Vọng Phu,… nhưng nếu bạn không bổ sung vào hành trình của mình chuyến du lịch đền Mẫu Đồng Đăng thì sẽ thật là thiếu xót.
Đền Mẫu nằm ở trung tâm thị trấn Đồng Đăng, Lạng Sơn, cách cửa khẩu Hữu Nghị 4km, bởi vậy bạn hoàn toàn có thể bắt xe ôm hoặc taxi để đến đền Mẫu Đồng Đăng.
Đây là một di tích lịch sử có ý nghĩa đặc biệt với người dân nơi đây không chỉ bởi kiến trúc độc đáo, truyền thống của ngôi đền mà còn ở tín ngưỡng thờ mẫu đã nằm sâu trong khái niệm sống của người dân Việt. Du khách tới đây nguyện cầu sự che chở của các đấng linh thiêng cho cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc, qua đó gắn kết tinh thần cộng đồng và giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là một trong những điểm đến góp một phần không nhỏ vào sự hấp dẫn của du lịch Lạng Sơn.
Đền Mẫu Đồng Đăng (Ảnh: ST).
Lịch sử ghi lại rằng, Liễu Hạnh là con gái Ngọc Hoàng, được vua cha phong làm Liễu Hạnh công chúa, tên là Quỳnh Hoa, do có duyên nợ với trần gian nên bà thường hiển linh giúp đỡ người dân nên được triều đình (thời Hậu Lê) sắc phong là công chúa Liễu Hạnh và phong làm Thượng đẳng Phúc thần.
Những cây cổ thụ sân đền (nhìn từ trên núi, nơi có tượng Quan Âm Bồ Tát) (Ảnh: ST).
Vì còn nặng tình duyên, nàng trở lại thăm nom bố mẹ, khuyên bảo chồng là Đào Lang tu chí học hành. Đến khi cha mẹ chồng qua đời, con cái lớn khôn, không còn vướng víu gì, nàng mới đi chu du thiên hạ, gia ân, gia oán, dừng chân ở những nơi núi non danh thắng. Trong những dịp hay ngao du sơn thủy đến các thắng cảnh của nhiều vùng. Trong khi khám phá Lạng Sơn, thấy bên núi có ngôi chùa phong cảnh hữu tình với những rặng thông xanh cao vút, những khóm nhược lan tươi đẹp nhưng lại bị cỏ lấp dấu chân, bia phủ rêu xanh, tượng Phật bụi mờ ít người qua lại vãn cảnh, Liễu Hạnh không vui. Nàng ngồi tựa gốc cây thông gẩy đàn, cất tiếng hát, ca ngợi thú sơn lâm và đón đợi trạng nguyên Phùng Khắc Khoan, khi ông vừa đi sứ bên Trung Quốc về. Mượn chuyện văn thơ, đối đáp chữ nghĩa, nàng đã nhắc khéo ông Trạng Nguyên cho tu bổ lại ngôi chùa đẹp nhưng bị bỏ hoang nơi vùng biên ải này. Ngay sau cuộc hội ngộ, Phùng Khắc Khoan liền gọi các phụ lão ở nơi sơn trang đó, giao cho một khoản tiền để tu sửa lại ngôi chùa và đề một câu thơ ở hành lang bên tả rồi ra đi. Câu thơ ấy là: “Tùng lâm tịch mịch phất nhân gia”, có nghĩa: rừng rậm yên tĩnh có nhà Phật.
Ban Công Đồng đền Mẫu (Ảnh: ST).
Từ xa xưa, đền Mẫu Đồng Đăng Lạng Sơn là một ngôi chùa nổi tiếng. Đồng Đăng linh tự gồm có 5 gian thờ: phía trong cùng là Tam Bảo, nơi thờ Phật Chuẩn Đề và Phật bà Quan Âm. Gian kế tiếp phía ngoài là Tam tòa Thánh mẫu, nơi thờ Mẫu đệ nhất Thượng thiên, Mẫu đệ nhị Thượng Ngàn và Mẫu đệ tam Thoải Phủ; tiếp theo là gian thờ Sơn Trang gồm Chúa Thượng Ngàn ở giữa, hai bên là Chầu Mười Đồng Mỏ và Chầu Chín; gian giữa chính điện ngoài cùng thờ Chúa Liễu, hai bên là Chầu Bơ và Chầu Lục; gian bên trái thờ Chầu đệ tứ Khâm sai, ngoài ra còn thờ quan Trần Triều Đức Đại Vương, các thánh cô, thánh cậu….
Đền Mẫu thu hút du khách đến vào mọi mùa trong năm (Ảnh: ST)
Du lịch Lạng Sơn vào những mùa lễ hội sẽ khiến cả những du khách khó tính nhất hài lòng. Khám phá Lạng Sơn, bạn sẽ có thể trải nghiệm đến tới 2000 lễ hội khắp tỉnh vào nhiều mùa trong năm, nhưng đặc biệt tập trung ở Tháng Giêng hàng năm.
Hàng năm, vào ngày mùng 10 tháng giêng, tại đền Mẫu diễn ra lễ hội đầu xuân của các dân tộc xứ Lạng. Lễ hội Đồng Đăng trước đây được gọi là hội Lồng Tồng (xuống đồng). Trong lễ hội có các trò chơi như múa sư tử, võ dân tộc, thi đấu thể dục thể thao. Đến với nơi đây, du khách còn được đắm mình trong văn hóa tâm linh, thắp hương cầu mong sức khoẻ, cầu tài, cầu một năm phát lộc, cầu cho quốc thái dân an. Lễ hội còn là nơi thắt chặt tình hữu nghị của nhân dân Việt – Trung, đền Mẫu Đồng Đăng thu hút hàng vạn du khách từ cửa khẩu hai nước, du lịch Lạng Sơn bởi vậy cũng phát triển đáng kể.
Du lịch đền Mẫu Đồng Đăng mỗi dịp xuân đến thường được du khách quan niệm như một cuộc du xuân về với nơi tâm linh, cầu cho một năm mới bình an, vạn sự như ý. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử với nhiều cuộc tân tạo, đền mẫu Đồng Đăng ngày hôm nay luôn là địa chỉ “không thể không” ghé qua khi bạn du lịch Lạng Sơn.
Lễ hội đền Mẫu Đồng Đăng vào ngày mùng 10 tháng giêng âm lịch, thu hút hàng chục nghìn du khách trong và ngoài nước tham dự.
