Nấm mối - đặc sản trời cho

Nấm mối được tìm thấy nhiều nhất ở các tỉnh miền Tây như Bến Tre, Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, Bình Phước, Đồng Nai... Loại nấm đặc biệt này là món quà thiên nhiên hào phóng ban tặng cho con người, hoàn toàn mọc tự nhiên và không có sự can thiệp nào khác.

Được biết, mỗi năm, nấm mối chỉ rộ vào khoảng 2 - 3 tháng mùa mưa, khoảng từ tháng 5 đến tháng 8 âm lịch. Theo y học, nấm mối có giá trị dinh dưỡng rất cao, có khả năng phòng ngừa ung thư hoặc chống lão hóa… Chính vì quý hiếm nên giá bán nấm mối cũng khoảng từ 600.000 – 700.000 đồng. Thậm chí, khi đi vào các nhà hàng, quán ăn, khách hàng phải bỏ ra cả triệu đồng mới được thưởng thức đặc sản này.

Nấm mối còn được mệnh danh là “nấm vua”.

Nấm mối có thân màu trắng, mặt ngoài màu xám và gốc hơi ngả vàng. Chúng chỉ sinh sôi ở nơi khô ráo, có nhiều mối đất sinh sống. Muốn hái được nấm, người dân thường phải đi thu hoạch từ lúc 3 – 4 giờ sáng. Đến trưa, nếu không hái kịp thì nấm sẽ tàn, con mối bò lên ăn đục thân. Loại nấm này rất dễ dập, khó vận chuyển nên thường ít phân phối đi xa hoặc chỉ có thể mang đi sau khi đã sơ chế.

Mối đất làm ổ to như trái dừa khô, hình dáng giống các hốc đất. Tổ mối có màu trắng hoặc hơi ngả vàng. Khi nhổ nấm mối, thường người ta sẽ dùng tay hoặc que để cạy gỡ, tuyệt đối không dùng dao. Nguyên nhân là bởi khi có hơi kim loại, mối sẽ bỏ đi làm năm sau nấm không mọc nữa. Nếu thấy nấm còn quá nhỏ, chưa thể nhổ ngay, người miền Tây “xí phần” bằng cách lấy 1, 2 tàu lá dừa phủ lên hay cắm một đoạn cây vào đó làm dấu hiệu.

Trong quá trình đi tìm nấm, có người mũi thính thì chỉ cần ngửi cũng biết nấm mọc ở đâu, thậm chí nắm được số lượng nhiều hay ít. Nhưng nếu không có duyên hoặc mới đi bắt, có trường hợp tìm mãi cũng không gặp vì nấm thường mọc dưới lớp phân đất xốp, bên trên có nhiều lá khô bao phủ.

Vì rất quý hiếm và không có nhiều nên nấm mối được bán với giá khá cao.

Tuy nhiên, nấm mối cũng là loài khá “đỏng đảnh”, nên có khi chỉ cần trái gió trở trời hoặc gặp một cơn mưa bất chợt là cũng nhất quyết không chịu nhô lên. Đợi đến lúc thời tiết, độ ẩm thích nghi, chúng mới đua nhau xuất hiện.

Nấm mối hái về chỉ cần ngâm nước muối và rửa sạch nhẹ nhàng, tránh để nấm vỡ hay bị nát, mất chất ngọt. Những người có kinh nghiệm vẫn truyền tai nhau, loại ngon nhất là nấm vừa nở vào buổi sáng, vừa tươi, vừa săn chắc, rất lý tưởng để chế biến các món ăn. Dù là nấu canh, nấu cháo, xào, kho hay nướng, nấm mối vẫn thuộc vào hàng cao cấp.

Càng chế biến đơn giản, nấm càng giữ được vị ngon, ngọt.

Những thực khách từng thưởng thức qua nấm mối thì quả quyết, trên đời này không có loại nấm nào sánh bằng. Với vị ngọt dịu tự nhiên, mùi thơm đặc trưng, nấm mối làm được nhiều món ngon, bổ dưỡng như xào mỡ, um lá cách, làm nhân bánh xèo… Ngoài ra, món canh tập tàng nấu với nhiều loại rau ngót, rau má, rau dền, lá cách… mà có thêm chút nấm mối thì khỏi phải chê.

Dân nhậu cũng coi nấm mối là món ăn thượng hạng, chỉ cần xào với mỡ để giữ nguyên vị ngọt và mùi thơm, không cần phải thêm thịt, cá hay nêm nếm nhiều gia vị. Nấm mối còn được ưa chuộng, dùng khi nấu các loại cháo cá, cháo thịt, cháo gà, bánh canh nước cốt dừa,… Nhưng đặc biệt hơn cả, chắc chắn phải kể đến cháo cóc nấu nấm mối.

Ai ăn nấm mối một lần sẽ nhớ mãi không quên.

Sau khi bắt cóc đem về, đầu bếp chỉ cần làm thịt thật sạch, lấy phần thịt bằm nhuyễn đem nấu cháo thật nhừ rồi cho nấm mối vào. Theo dân gian, cháo cóc nấm mối với hành, tiêu là món có nhiều vị thuốc, lợi cho sức khỏe, trẻ con ăn sẽ tránh được bệnh còi xương, thanh nhiệt, còn người lớn ăn thì tăng cường thể lực, giúp ích cho chuyện “phòng the”. Thưởng thức ngay khi còn nóng, thực khách sẽ cảm nhận được trọn vẹn hương vị tuyệt vời của món ngon này.

Theo Dân Trí - Hoàng Ngọc

•