Đến Bắc Giang bạn sẽ bắt gặp hình ảnh thân thuộc những chiếc phên phơi bánh đa – Ảnh: Huyền Trần
Đi ngang qua Dĩnh Kế, bạn sẽ choáng ngợp trước khung cảnh hàng trăm chiếc phên phơi bánh đa bên đường quốc lộ 1. Và trong đường làng, ngõ xóm, sân nhà, đâu đâu ta cũng gặp những chiếc bánh đa tròn trĩnh, ngon lành như thế.
Làng Kế là ngôi làng cổ thuộc xã Dĩnh Kế của thành phố Bắc Giang. Xã có 11 thôn, trong đó có 6 thôn làm bánh đa, nhưng người dân trong vùng thường gọi là bánh Kế, bởi bánh đa của làng Kế làm ra có hương vị đặc trưng không giống với bánh đa ở bất cứ nơi đâu.
Nói đến Bắc Giang hẳn ai cũng sẽ nghĩ tới những đồi vải ngút ngàn Lục Ngạn, những trái cam sành căng mọng Bố Hạ, rượu làng Vân lâng lâng lòng người… Và thật thiếu sót cho những ai từng đặt chân qua đây mà không thưởng thức đặc sản bánh đa Kế, món bánh dân dã mà chỉ ăn một lần ai cũng nhớ mãi bởi nó có một sức cuốn hút kỳ lạ.
Hương vị thơm ngọt của gạo, béo bùi đậm đà của lạc, vừng là cảm nhận đầu tiên mà thực khách nhận thấy khi thưởng thức bánh đa Kế. Cùng với đó, khi thưởng thức những âm thanh giòn tan vui tai vang lên khi nhai cũng làm cho món quà này trở nên hấp dẫn.
Dưới bàn tay của người nghệ nhân Dĩnh Kế, món bánh đa tưởng chừng khô khốc ấy lại trở nên giòn tan, ngon khó lẫn vào đâu được. Dân làng Kế làm bánh đa quanh năm, đặc biệt nhộn nhịp vào những lúc nông nhàn.
Nguyên liệu chính để làm ra sản phẩm bánh đa Kế là gạo tẻ loại ngon, ngoài ra còn có các loại phụ gia khác như vừng, lạc, khoai lang. Nhưng nguyên liệu thôi chưa đủ, để hoàn thiện và cho ra lò những chiếc bánh đa hoàn hảo phải trải qua những công đoạn khá phức tạp, đòi hỏi sự cần mẫn và khéo léo của đôi bàn tay.
Đến Bắc Giang bạn sẽ bắt gặp hình ảnh thân thuộc những chiếc phên phơi bánh đa – Ảnh: Huyền Trần
Theo những người dân trong làng, khâu quan trọng là tráng bánh, khâu đòi hỏi kỹ thuật khéo léo của người thợ không phải ai cũng làm được. Phải tráng nhẹ tay, bánh phẳng, đều phụ gia thì những chiếc bánh ra lò mới đều tăm tắp, tròn trịa, không méo, không rách.
Đặc biệt, bánh đa Kế được tráng hai lần. Sau khi lớp đầu tiên đã chín nhưng vẫn còn ướt, lớp thứ hai sẽ được trải đều ngay trên lớp một. Người làm bánh phải nhẹ nhàng, đều tay và đảm bảo cho bánh phẳng.
Sau khi tráng, khéo léo lấy bánh ra khỏi nồi hơi bằng cách quấn lớp tráng quanh một ống nứa to và dài rồi trải đều ra phên.
Với bánh đa ở các vùng miền khác, vừng thường được rắc ở khu vực trung tâm. Nhưng nét độc đáo của bánh đa Kế là vừng và lạc sống sẽ được giã giập rồi phủ kín lên một mặt bánh, tập trung ở tâm bánh và rải đều ra xung quanh.
Người làng Kế thường rắc một lượt vừng đen cùng lạc sống giã giập khi bánh còn bốc hơi và nóng hổi, sau đó mới đem bánh ra phơi.
Bánh đa Kế – món ăn đậm chất bình dị, dân dã – Ảnh: Huyền Trần
Sau khi phơi bánh được cất vào túi nilông để tránh bị mốc – Ảnh: Huyền Trần
Bánh tráng xong được đem phơi hai lần cho khô kiệt. Phải phơi bánh dưới nắng không quá nhạt nhưng cũng không quá gắt. Khi đã se mặt nhưng vẫn còn dẻo, bánh sẽ được kịp thời gỡ khỏi phên. Lúc này phải tránh không để bánh bị vỡ hoặc thủng.
Sau đó, lật sang mặt còn lại và phơi tiếp. Phải thế bánh mới giòn tan và ngon. Sau khi phơi, bánh sẽ được cất ngay vào túi nilông để tránh ẩm mốc.
Khâu cuối cùng là quạt để tạo hình dáng cho bánh. Người thợ Dĩnh Kế quạt bánh thủ công bằng than hoa nên chiếc bánh nở đều, đầy đặn, không bị méo mó, cháy sém.
Khi bánh chín sẽ dậy lên một mùi rất đặc biệt đó là vị thơm, béo của vừng đen, vị bùi bùi của lạc, vị thơm nhè nhẹ của gạo hòa lẫn với khoai lang, vị đậm đà của muối tinh… Khi thưởng thức bạn có thể cảm nhận được hương vị đó cùng với độ giòn tan của bánh. Chính hương vị này đã làm say đắm biết bao lữ khách.
Có dịp ghé qua Bắc Giang, bạn nhớ mua một vài chiếc bánh đa gốc làng Dĩnh Kế để về làm quà cho người thân, gia đình.
Cắn một miếng bánh đa và nhâm nhi chén nước trà xanh, chắc chắn bạn sẽ được trở về không gian miền quê, với hình ảnh những phiên chợ quê vùng trung du và đồng bằng Bắc bộ, nơi các bà các mẹ vẫn hay đi chợ mua bánh đa Kế về làm quà cho con cháu.
Theo Tuoitre.vn
Xem thêm các bài viết:
Nham Bắc Giang – món ăn quen thuộc của dân địa phương
Ở phiên chợ đá quý được bán như… rau
Độc đáo đặc sản Bắc Giang
Thịt trâu dai, mềm quyện lẫn cùng nước mẻ được pha khéo léo với vị chua, mặn ngọt, cay tới hốc mũi khiến bạn vừa ăn vừa muốn hít hà.
Được mệnh danh là “thủ đô ẩm thực” của Malaysia, Penang nổi tiếng với nền văn hóa ẩm thực đa màu sắc, nào là món ăn Trung Hoa, Malaysia và cả Ấn Độ.
Bánh canh, bún sứa, bánh hỏi là những đặc sản hứa hẹn sẽ khiến thực khách say lòng khi đến thành phố Phan Rang, Ninh Thuận.
Kem dừa, bánh mì tỏi, chuối phủ chocolate… là những món bạn không thể bỏ qua khi có dịp tham quan chợ đêm cuối tuần Chatuchak nổi tiếng của Bangkok (Thái Lan).
Thỉnh thoảng đám bạn tôi lại rủ về Hải Phòng ăn… lẩu cua đồng. Gần Hà Nội và giao thông thuận lợi, một chuyến đi cuối tuần với mục tiêu “oánh chén” thì thành phố hoa phượng đỏ quả rất xứng đáng cho mấy kẻ… ham ăn.