Đặc Sản Hậu Giang – Cá Ngát

Nằm cạnh quốc lộ 1A, thị xã Ngã Bảy của tỉnh Hậu Giang không chỉ nổi tiếng bởi chợ nổi Phụng Hiệp, Khu sinh thái rừng tràm chim Vị Thủy và Lung Ngọc Hoàng mà còn được du khách gần xa tìm đến bởi những con cá ngát. Vậy loài cá này có đặc điểm gì nổi bật so với các loài cá khác mà lại được nhiều người ưa thích đến thế. Để tìm hiểu rõ hơn về loài cá ngát, Viet Fun Travel xin mời quý khách cùng thực hiện một tour để tìm hiểu.

Tìm hiểu về cá ngát

Cá ngát có tên khoa học Plotosidae, là một họ cá da trơn sống rải rác ở khắp các mương, rạch, sông, đầm... ở miền Tây Nam Bộ. Thoạt nhìn, cá ngát khá giống với cá trê, cá chốt nhưng lớn hơn, có màu đen và nhiều râu hơn. Đuôi cá ngát nhọn hoặc tròn tù, kéo dài giống như đuôi lươn vậy. Cá ngát không có vây béo mà vây lưng thứ hai, vây đuôi và vây hậu môn nối liền nhau tạo ra một vây liên tục duy nhất.

Cá ngát là loài cá rất tinh ranh, ăn tạp, thường sống ở những nơi nước sâu, thậm chí khoét hang từ 2-3 mét dưới vực sông sâu hoặc những nơi bụi tre sạc lở để trú ngụ. Vì vậy, việc bắt cá ngát vô cùng khó khăn chẳng khác gì… bắt chuột trên cạn. Những người ngư dân thường đợi những ngày nước ròng, lội dọc mé sông tìm hang cá và giăng lưới chặn bắt. Cá ngát có gai nhọn và rất độc, nếu chẳng may bị đâm phải có người bị hành nóng lạnh mấy ngày chưa hết đau nhức. Kinh nghiệm dân gian của bà con miền Tây chỉ rằng, để giảm đau nhức khi bị cá ngát đâm, chỉ cần móc lấy ít nhớt nơi cổ họng con gà mái ấp thoa vào chỗ sưng nhiều lần trong ngày. Tuy nhiên, cá biệt cũng có những người chịu cá ngát. Có nghĩa là nọc cá chỉ gây đau như bị kiến lửa cắn chứ không hành gì họ.

Cá ngát có thịt dai, ngọt và thường ôm bộ trứng lớn. Trứng cá ngát được đánh giá là ngon bùi mà ít có thứ trứng cá nào sánh kịp. Ngày trước, cá ngát ở miền Tây nhiều đến mức người ta chẳng thèm ăn nhưng hiện nay nó đã trở thành món đặc sản tại các quán ăn, nhà hàng với giá lên đến cả trăm ngàn đồng một ký. Cũng vì lý do đó mà nhiều ngư dân vẫn mải mê lênh đênh trên sóng nước để mưu sinh bằng nghề bắt cá ngát. Tại những nơi cửa biển nước mặn có con cá quáp, hình dáng giống như cá ngát nhưng đầu to gần gấp đôi, mình ốm và dài hơn. Loại cá này thịt lạt và không béo bằng cá ngát. Nếu không tinh ý, du khách rất dễ nhầm lẫn.

Cá ngát khá giống với cá trê, cá chốt nhưng lớn hơn, có màu đen và nhiều râu hơn
Nếu không tinh ý, người ta dễ nhầm lẫn cá ngát và cá quáp.

Những món ăn chế biến từ cá ngát

Mặc dù có nhiều ngạnh độc nhưng qua bàn tay khéo léo của người miền Tây, cá ngát được chế biến thành những món ăn vô cùng hấp dẫn. Trong đó, cá ngát kho tộ là món ăn thường trực trong bữa cơm của người dân sông nước miền Tây. Cá sau khi mua về làm sạch sẽ được tẩm ướp với nước mắm ngon cùng một chút đường, hạt tiêu, ớt rồi cho lên bếp đun lửa liu riu. Món này ăn với cơm hay cháo trắng đều ngon.

Đối với những người có kinh nghiệm du lịch Hậu Giang thì món lẩu cá ngát nấu cùng tương hột, bột me chín là lựa chọn hàng đầu. Vào những ngày gió bấc, ngồi quanh nồi lẩu thơm lừng, bốc khói nghi ngút hấp vài ngụm rượu thì còn thú chơi nào sánh được. Người đầu bếp khéo léo còn giữa lại khúc giữa thân cá, xắt mỏng phần thịt rồi đem tẩm ướp với hành củ băm nhuyễn, tiêu, ớt giã, bột ngọt... để trong 30 phút. Bắc nồi nước giấm nuôi pha thêm ít nước dừa xiêm và gia vị cho vừa miệng, đợi nước sôi thì nhúng cá vào rồi gấp ra cuốn bánh tráng. Ngon hết sảy! Tuy nhiên, đơn giản nhất vẫn là đâm nhuyễn muối hột cùng với vài trái ớt hiểm ướp cá cho thấm, rồi bó bẹ chuối hột nướng trên bếp than hồng. Món này ăn với các loại rau rừng, chấm muối ớt ngon… hết chỗ chê.

Canh chua cá ngát là món ăn được rất nhiều người ưa thích

Là nguyên liệu của nhiều món ăn ngon trứ danh cả nước nhưng ít ai biết rằng để có được những con cá ngát này, người ngư dân phải tốn rất nhiều công sức. Mùa lũ, bất chấp những khúc sông sâu, nước chảy xiết, người dân nghèo vùng Đồng bằng sông Cửu Long vẫn quyết mưu sinh bằng nghề câu cá ngát. Mùa mưa là thời điểm những còn cá cái ôm trứng khệ nệ. Cũng giống như bà mẹ ôm con, những con cá ngát đang trong giai đoạn chửa trứng hung dữ đến lạ lùng để bảo vệ những đứa con của mình. Không chỉ vậy, trong những lùm chà, gốc bần hoặc một dấu chân trong bùn... những bầy cá ngát “đỉa”, cỡ đầu đũa cũng luôn ở trong tư thế sẵn sàng chiến đấu. Vì chúng quá nhỏ nên người ta khó phát hiện, ngay cả khi chúng trườn qua lòng bàn tay hoặc kẽ ngón chân “chọt khe” nhẹ nhàng bằng chiếc ngạnh non của mình. Chỉ đến nghe chỗ ấy tê rần rồi giật tăn tăn từng hồi, người ta mới mếu máo kêu đau.

Có nhiều cách để ngư dân bắt cá ngát như giăng câu, bao chà, lưới đăng... Nhưng độc đáo và mạo hiểm hơn cả là canh những ngày nước ròng sát (thường khoảng từ 13-18 và 23-27 âm lịch) lặn xuống đáy sông, rạch thụt đuổi cá trong hang bằng đôi tay khoẻ và cái vợt lưới. Nếu có dư gan dạ và bơi lặn giỏi, khách du lịch miền Tây ­­vẫn có thể trải nghiệm bắt cá ngát cùng ngư dân. Một lần được hụp lặn dưới những con sông miền sông nước, cảm nhận chất bùn mịn trơn và tự tay “ẳm” những con cá ngát to lớn chắc chắn sẽ để lại cho du khách nhiều trải nghiệm thú vị.

Ngay bây giờ, xin mời quý khách gọi đến tổng đài 1900 6749 hoặc 08 7300 6749 để cùng Viet Fun Travel trải nghiệm một hành trình du lịch về miền Tây sông nước. Chúc quý khách có một hành trình vui và đầy ý nghĩa!

VIET FUN TRAVEL