Giới thiệu về Nhà thờ Tân Định

Giáo Phận Sài Gòn

Tổng quan Nhà Thờ Tân Định

Giáo xứ Tân Định được hình thành từ năm 1861, là một trong các Họ Đạo đầu tiên của Địa phận Tây Đàng Trong.

Tân Định nằm ở khu vực đông dân cư, và là đầu mối giao thông, thuận lợi cho việc làm ăn buôn bán, nên đời sống vật chất của giáo dân ở đây tương đối thoải mái. Giáo xứ Tân Định có diện tích rộng lớn để có thể xây dựng các cơ sở vật chất khang trang phục vụ cho các sinh hoạt tôn giáo.

Sơ lược lịch sử giáo xứ Tân Định

Có thể chia làm 5 giai đoạn:

I- Giai đoạn hình thành : 1860 – 1874

Giáo xứ TÂn định được hình thành nhờ các Cha Sở sau đây:

1. Cha THÉODORE LOUIS JOSEPH WIBAUX (VỊ) (1860-1864) 2-Mo Cha Wibaux.jpg
2. Cha JULIEN THIRIET (THI) (2/1864 – 4/1864)
3. Cha HENRI LOUIS LE MÉE (LỄ) (3/4/1864 – 23/12/1868)
4. Cha GIUSE LƯU CHÂU DƯ (12/1868 – 2/1874)

II – Giai đoạn củng cố và xây dựng: Từ 1874 – 1926

Các Cha Sở sau đây đã tiếp nối việc củng cố và xây dựng Giáo xứ Tân định:

1. Cha DONATIANUS EVEILLARD (SƠN) (3/1874 – 6/1881)
2. Cha LUCIEN EMILE MOSSARD (MÃO) (6-1881- 4-1882)
3. – Cha LOUIS EUGÈNE LOUVET (NGÔN) (4-1882 – 2-1898)
4. Cha EMILE FRANÇOIS MARIE MOREAU (ĐỨC) (2/1898 – 3/1902)
5. Cha JEAN FRANÇOIS MARIE GÉNIBREL (THƯỢNG) (1-4-1902 đến 25-4-1914)
6. Cha YVES MARIE GUILLOU (DU) (5-1914 – 3-1918)
7. Cha MARIE URBAIN ANSELME DELIGNON (CAO) (3-1918 – 10-1924)
8. LOUIS EMILE POITIER (PHƯỚC) (10-1924 – 4-1926)

III- Giai đoạn Trưởng thành: Từ 1926 – 1946.

Giai đoạn này đuợc bắt đầu bởi 1 Cha sở nguời Việt. Sau này Ngài đã trở thành Giám Mục Tiên khởi Việt Nam:

1. Cha J.B. NGUYỄN BÁ TÒNG (9-1926 – 11-1933)7-
2. Cha GABRIEL NGUYỄN THANH LONG (10-1934 – 8-1941)
3. Cha ANDRÊ NGUYỄN THUẬN TRỊ (9-1941 – 23-4-1946)

IV- Giai đoạn Phát triển: Từ 1946 – 1974.

1. Cha PHAOLÔ NGUYỄN VĂN VÀNG (23-04-1946 – 12-05-1965)
2. Cha NICOLAS HUỲNH VĂN NGHI (1-8-1965 – 27-10-1974)

V- Giai đoạn Hiện nay: Từ 1974 – đến nay.

1. Cha PHANXICÔ XAVIÊ PHAN VĂN THĂM (3-11-1974 – 29-7-1997)
2. CHA GIOAN BAOTIXITA VÕ VĂN ÁNH (Từ 15-6-1998 đến nay)

Giáo xứ hiện nay

Giáo xứ Tân Định hiện nay có 9 giáo khu, hơn 1000 gia đình với tổng số giáo dân là 6500 người.

Hơn mười năm qua, kể từ năm 1998 – 2010, nhờ hồng ân Chúa ban, dưới sự dẫn dắt và chăm sóc của cha sở GB. Võ Văn Ánh, giáo xứ Tân Định đã có những đổi thay rõ rệt:

Nhà Chúa ngày càng đẹp hơn, cơ sở khang trang, sinh hoạt của giáo xứ ngày càng phong phú, Hội đồng Mục vụ qua mỗi nhiệm kỳ được kiện toàn hơn về tổ chức cũng như nhân sự, đời sống đức tin của giáo dân ngày càng vững mạnh: sống mến Chúa yêu người và “tốt đạo đẹp đời”. Giáo xứ trở thành một Cộng đoàn Phụng tự, Cộng đoàn Đức tin, Cộng đoàn Bác ái, Cộng đoàn được sai đi để đem Tin Mừng của Chúa đến cho mọi người.

Đặc biệt, nơi đây nổi bật về những công việc từ thiện. Giáo xứ không chỉ chăm sóc cho đời sống giáo dân mà còn cho mọi người bất kể tôn giáo. Mỗi ngày, hơn 200 phần ăn miễn phí phục vụ cho những người neo đơn cùng khổ. Giáo xứ còn tổ chức khám chữa bệnh từ thiện cho người nghèo nơi Phòng khám Đa Khoa đã được xây dựng và đưa vào hoạt động từ nhiều năm nay. Giáo xứ thường xuyên tổ chức các cuộc bác ái từ thiện, và giúp đỡ rất nhiều cho các giáo xứ nghèo cần xây dựng nhà thờ, nhà xứ…

Cha sở Tân Định

Ngày 15-6-1998, Đức Tổng Giám mục đã ra Bài Sai cử cha GB. Võ Văn Ánh về làm chánh sở giáo xứ Tân Định. Cha GB. Võ Văn Ánh còn được giao nhiệm vụ Hạt trưởng Hạt Tân Định, và là Đại diện Giám mục đặc trách Giáo dân Giáo phận TP. HCM.

Là Hạt trưởng Hạt Tân Định, cha GB Võ Văn Ánh đã tổ chức tĩnh tâm hàng tháng, chuyển tin tức của Tòa Tổng Giám mục cho các giáo xứ, thành lập các ban Giới Trẻ, Thiếu nhi, Gia đình, Ơn gọi, Truyền giáo của Hạt. Được cha Giuse Đinh Tất Quý- hạt phó – tận tình cộng tác, cha đã hoàn thành tốt đẹp nhiệm vụ hạt trưởng trong hơn 10 năm qua.

Trong nhiệm vụ Đại diện Giám mục đặc trách Giáo dân Giáo phận TP. HCM, cha đã chăm lo để các hoạt động của mọi đoàn thể trong giáo phận được phát triển tốt đẹp.

Quá trình xây dựng nhà thờ

Khoảng năm 1863, Cha Wibaux bắt đầu cho xây dựng một ngôi thánh đường mới. Trước đây, giáo dân vẫn tụ họp dâng lễ trong ngôi Nhà nguyện cũ vách ván, cột gỗ. Ngày 17-4-1864, Nhà Thờ Tân Định (cũ) xây xong. Để đánh dấu ngày trọng đại này, Cha Le Mée đã mời Đức Cha Dominicô LeFèbvre đến khánh thành và dâng lễ. Trong buổi lễ có sự hiện diện của Cha Bề trên Wibaux, Cha Croc, Cha Eveillard và Cha Roustant. Nhà Thờ được dâng kính Thánh Đa Minh quan thầy của Đức Cha LeFèbvre, đương kim Giám Mục của địa phận.

Trong thời kỳ này đô đốc Lagrandière, lúc đó là Nguyên Soái Nam Kỳ, đồng ý nhượng cho Họ Đạo An Hòa (Tân Định) hai mẫu đất để cất Nhà Thờ và nhà xứ. Sau đó Họ Đạo có khẩn thêm 36 lô đất khác để cho giáo dân đến ở. Cho đến nay những gia đình công giáo kỳ cựu vẫn còn ở trong khu đất Nhà Thờ này.

Năm 1874, Cha Eveillard khởi công xây dựng một Nhà Thờ mới. Như chúng ta đã biết, trước đó 10 năm (1864), Cha Le Mée đã cho xây cất một Nhà Thờ, nhưng ngôi Nhà Thờ này đã trở thành chật hẹp đối với số giáo dân mỗi ngày một tăng.

Cha Eveillard phải cực nhọc vất vả trong suốt hai năm 1875, 1876, Ngài phải vừa đi vận động tài chính, vừa chỉ huy xây cất. Chỉ có một người Hoa là ông A Lộc giúp Cha trong công việc hướng dẫn xây cất. Cha Eveillard trang bị cho Nhà Thờ một cây phong cầm Rodolphe (tặng phẩm của hai Cha Sơn và Cha Lộc trị giá 1200 đ+ 60 đ tiền chuyên chở).

Cuối cùng ngôi thánh đường khang trang vững chắc đã thành hình. Ngày 16-12-1876, Đức Cha Colombert đến khánh thành và dâng Thánh lễ lần đầu tiên trong ngôi Nhà Thờ mới. Công trình này được dâng kính cho Rất Thánh Trái Tim Đức Chúa Giêsu. Giáo dân rất quý chuộng ngôi Nhà Thờ mới này, họ siêng năng đến đọc kinh và tham gia Thánh lễ. Đây là phần cốt lõi của Ngôi nhà thờ hiện nay.

Năm 1896, do số bổn đạo tăng nhanh, Cha Ngôn quyết định nối dài Nhà Thờ thêm hai căn và hai hàng ba có xây tường chung quanh. Công trình này rất tốn kém, nhưng với lòng nhiệt thành và đức tin vững mạnh, Cha Ngôn đã tìm được tiền để xây cất. Ngày 02-2-1898, công trình hoàn thành, Đức Cha Dépierre đến khánh thành trọng thể phần nhà mới.

Năm 1929, Cha GB Nguyễn Bá Tòng đã nới rộng Thánh Đường, xây dựng tháp chuông cao 52,62 m cạnh đường Paul Blanchy (Hai Bà Trưng).

Trên tháp chuông này có 6 cổ chuông quý:

– 2 cổ chuông do Cha J.B. Nguyễn Bá Tòng tặng
– 1 cổ do ông Phaolô Luận và bà Hường tặng
– Cổ thứ tư do ông Tài và ông Long tặng
– Cổ thứ năm do bà Tư Hiệp tặng
– Cổ thứ sáu do ông Chức và bà Ý tặng.

Ngày 06-01-1929, Nhà Thờ Tân Định nhận được ba bàn thờ cẩm thạch trị giá 50.000 quan do gia đình ông Francois Haasz và bà Anna Tống Thị Mực dâng. Đây là bàn thờ quý nhất địa phận làm toàn bằng cẩm thạch Ý.

Như vậy, nếu tính từ lúc hoàn thành đợt đầu (1876) cho đến hôm nay (2010), Nhà Thờ Tân định đã trải qua đuợc 134 năm

Khám phá kiến trúc nhà thờ Tân Định

Nhà thờ Tân Định là một trong những kiến trúc đẹp nhất thành phố. Tổng thể kiến trúc mang phong cách Gothic kết hợp Roman, pha chút Baroque ở những nét trang trí. Màu sơn hồng và những đường nét hoa văn trang trí màu trắng làm cho toàn bộ công trình nổi bật trên nền trời xanh, tạo một vẻ lộng lẫy và tươi mới.

Nhìn từ phía mặt tiền, du khách có thể thấy toà tháp chính và hai tháp phụ. Trên đỉnh tháp là chóp hình bát giác với cây thánh giá đồng cao 3 m. Trong tháp có 5 quả chuông, nặng tổng cộng 5,5 tấn. Hai bên tháp phụ có những tháp đèn, có nhiều lỗ thông gió và những hoa văn tạo vẻ vững chãi, rất duyên dáng. Hai dãy hành lang có mái vòm, lợp ngói vảy cá, những ô cửa tròn với hoa lá trang trí, tượng thiên thần rất tinh xảo.

Thánh đường bên trong khá bề thế với hai hàng cột Gothic, dẫn tới bàn thờ chính. Cùng với mặt tiền, hai hàng cột này được đánh giá là những nét đẹp nhất trong cả công trình kiến trúc. Hàng cột biên bên trái là tượng các thánh nữ, bên phải là tượng các thánh nam. Các bàn thờ trong thánh đường được làm bằng đá quý đưa từ Ý sang.

Tọa lạc bên cạnh một đường phố nhộn nhịp người xe qua lại, nhà thờ Tân Định có hình dáng thật mỹ lệ, từ những vòm cung cong cong cho đến các chi tiết chạm khắc tỉ mỉ. Vào mỗi buổi chiều tà, khi chuông thánh đường ngân vang từng hồi thánh thót, mây trắng từng cụm bay về, tháp chuông nhà thờ như in trên bầu trời một vệt hồng, tinh xảo và thơ mộng.

Vâng, nhà thờ Tân Định quả là thật đẹp, vì là một công trình kiến trúc có giá trị, được đưa vào danh mục những địa chỉ lịch sử, văn hoá, du lịch của thành phố, và còn đẹp hơn nữa, vì là nơi thờ phụng của bà con giáo dân, là nơi tổ chức hoạt động từ thiện của những tấm lòng mến Chúa yêu người.