Giới thiệu về Nhà Thờ Bình Sơn (Thuận An)

Giáo Phận Phú Cường

Thông tin Lịch sử

Thời kỳ Trịnh Nguyễn phân tranh, ở Quảng Ngãi có ông Nguyễn Văn Bình, sau khi thi đỗ bản Nhãn, được cử giữ chức Tri Châu, làm quan trong thời loạn lạc, nhiều phe đảng mạnh hiếp yếu, giàu lấn lước nghèo, số ít người Công Giáo, đặc biệt những người Kitô hữu làm quan, bị đa số lương dân e đè, nên ông Bình sau 12 năm ở quan trường, cáo bệnh từ chức chuyển qua ngành y dược (hiệu Đức Trọng). Mỗi năm, ông thường theo ghe bầu vào Nam trị bệnh, bán thuốc với mộng di cư vào Nam lập nghiệp để dễ bề giữ đạo…

Sau khi định cư lập nghiệp được ổn định, khoảng năm 1802, Ông trở về quê để kêu gọi bà con thân thuộc cùng vào Nam lập nghiệp, và đã lập lên Xã Hưng Định (tên hai người con của ông Bình: cô hai Hưng và anh ba Định). Họ Búng cũng được thành lập gắn liền với Xã Hưng Định.

Vào cuối đời Gia Long 1802 – 1820 (có thể vì lý do tôn giáo), hai ông bà: Antôn Đoàn Công Miêng và Anê Nguyễn Thị Thường, thuộc dòng quyền quý, nguyên quán Đàng Ngoài, đã từng phò vua giúp nước, cùng với vài người con di cư vào Nam, định cư tại Ấp Hưng Thọ, Xã Hưng Định (cầu ngang giàm Búng, Cầu Tàu) giáp ranh giới ba xã Hưng Định, Bình Nhâm và Bình Sơn (An Sơn).

Chính tại phần cuối Ấp Hưng Thọ này, cậu bé Phêrô Đoàn Công Quý, con út trong 6 người con của ông Antôn Đoàn Công Miêng, mở mắt chào đời vào năm 1826, dưới triều đình Minh Mạng (lúc đó thuộc họ Búng), Xã Hưng Định (theo truyền khẩu mộ ông bà ngoại của Cha thánh Qui còn nằm tại phần cuối đất Ấp Hưng Thọ, gần cầu Bình Sơn (nay) thuộc Giáo xứ Bình Sơn. (Họ Bình Sơn có lẽ đang được phôi thai vào thời gian)

Quả chuông Tây, đường kính 0,70m hiện nay, do ông bà Michael Trần Văn Toán và Maria Huỳnh Thị Mau, dâng cúng họ Bình Sơn Chretiente De Bình Sơn 1897, EUGENE BAUDOUIN FONDEUR A MARSEILLE.

Ngôi thánh đường đầu tiên Nhà Thờ Bình Sơn tọa lạc trên diện tích 0,40 ha, ngoài khu cây dầu, cách sông Sài Gòn 100 m, dài chừng 16 m, rộng:10 m, cao: 5 m, xung quanh ghép ván cây, cao 2 m. Sau được dời vào khu cầu Võng (Bình Sơn) khoảng từ 1917 – 1920, dài 20 x 10 m. Vào Chúa Nhật đầu tháng, có linh mục Họ đạo Búng đến dâng Thánh lễ.

Khi Giáo phận Phú Cường được thành lập cuối năm 1965, Cha Giuse Phạm Văn Thiên, Giám đốc Đại Chủng viện Thánh Giuse – Sài Gòn, sau khi được nhận chức Giám mục, về nhận địa phận Phú Cường ngày 11/1/1966, Ngài nhận thấy Bình Sơn, một môi trường, một thí điểm truyền giáo, một địa bàn hoạt động rộng lớn, nên đã đặt cử Cha Giuse Nguyễn Văn Cung, Giám đốc Công Giáo tiến hành địa phận, đến đây mở mang cơ sở văn nhân.

Sự hình thành giáo xứ:

Giáo xứ Bình Sơn, trước là họ nhánh của Giáo xứ Búng, dân số vỏn vẹn 200 người là Công Giáo. Do Giáo xứ nằm ở địa điểm phức tạp về an ninh và giao thông; thêm vào đó, phong trào truyền giáo được đặt ra trong Giáo phong trào truyền giáo, nên vào ngày19/02/1970, Giáo xứ Bình Sơn đã chính thức thành lập theo quyết định của Đức Giám mục Giuse Phạm Văn Thiên.

Đức Giám mục Giáo phận Phú Cường đã chính thức bổ nhiệm Cha Giuse Nguyễn Văn Cung làm Cha sở đầu tiên của Giáo xứ Bình Sơn kể từ ngày nói trên.

Quá trình phát triển

• Giáo xứ Bình Sơn đã được Cha Giuse Nguyễn Văn Cung ổn định lại cơ sở, sửa chữa và trùng tu lại toàn bộ nhà thờ. Dần dần các gia đình Công Giáo trước đây vì lý do an ninh, phải tạm rời nơi chôn nhau cắt rốn, đã trở về ổn định đời sống, và biến bộ mặt Giáo xứ trở nên phồn thịnh hơn.
• Sau năm 1975, Cha Gioan B Lê Quang Đức làm chánh xứ thời gian ngắn.
• 1975-1977, Cha Giuse Trần Ngọc Hữu làm chánh xứ.
• Ngày 22/12/1977, Cha Đaminh Phạm Quang Hưng (Thái Bình), Phó giáo xứ Nhà thờ Chánh Tòa Phú Cường, được bổ nhiệm làm Cha sở Giáo xứ Bình Sơn. Về nhận Giáo xứ gặp lúc khó khăn về nhiều mặt, Cha sở Đaminh cùng với bà con lương cũng như giáo, hăng say cố gắng khắc phục từng bước ổn định nhân tâm, tu sửa tiếp những phần nặng còn lại của nhà thờ: đúc kèo bằng bê tông cốt sắt, nối thêm gian cung thánh và phòng thánh, tráng ximăng xung quanh và nới rộng phần sân mặt tiền thánh đường.
• Năm 1993, Cha Giuse Nguyễn Văn Thịnh khởi công xây dựng đài Đức Mẹ, sửa lại nhà sinh hoạt, sửa lại bếp. Năm 1997, cha đã nâng cấp cung thánh, bàn thờ Đức Mẹ và Thánh Giuse.
• Đến năm 2000, Giáo xứ Bình Sơn được Cha Titô Nguyễn Minh Nhườngcho nâng cấp nhà xứ 2 gian thành nhà xứ 5 gian. Năm 2001: Thực hiện hàng rào lưới B40 bao quanh nhà thờ. Năm 2002: Sửa lại nhà thờ bỏ ngói thay tole, đóng trần lót gạch nâng tháp chuông lên 12 m, sửa lại nhà sinh hoạt, đóng trần, trám ximăng toàn bộ khuôn viên. Năm 2003, cha đã thực hiện đúc sẵn 55 kim tỉnh dành cho kẻ qua đời, nâng cấp đài các đẳng, mở con đường thông thoáng tại đất thánh.
• Tiếp nhận Giáo xứ Bình Sơn vào tháng 11/2003, Cha Sở  Phaolô Trần Thanh Danh đã xây dựng bờ tường dọc theo con đường chính bên hông nhà thờ Bình Sơn thay cho hàng rào lưới, tạo bầu khí tập trung, yên tĩnh và trang nghiêm cho giáo dân khi dự lễ; chỉnh trang khuôn viên nhà thờ trở nên xinh đẹp, tu sửa lại lớp học Giáo lý. Năm 2005, nhà thờ được sơn mới toàn bộ, nâng cấp hệ thống âm thanh.
• Lễ Chúa Kitô Vua Vũ Trụ năm 2009, Cha Phêrô Nguyễn Văn Phương về thay Cha Phaolô Trần Thanh Danh. Khuôn viên nhà thờ, cha tiếp tục chỉnh trang lại từ tuong2 rào, hàng rào và sân nền các tượng đài. Nhà thờ, được sơn mới tong ngoài và cả tháp chuông. Cha đã thiết kế lại hệ thống âm thanh. Cha cho xây nhà Vượt Qua và  làm sẳn 50 huyệt mộ dành cho người qua đời.

Hiện tại

Giáo xứ Bình Sơn có 900 giáo dân và được chia thành 5 giáo khu. Sinh hoạt phụng vụ Giáo xứ: Thánh Lễ được cử hành mỗi ngày trong tuần lúc 4g30giờ sáng. Riêng ngày Thứ Bảy và Chúa Nhật, Thánh lễ được cử hành lúc 4g00 giờ sáng và 16g 00 chiều